Alevi/Bektaşi toplumunun Cem ibadeti kaynağı Kırklar Cemine dayanır. Cem; Alevi/ Bektaşilerin toplu halde ettikleri ibadetin adına nedir. Bu toplu ibadet bir Pirin (Dedenin) gözetiminde, önderliğinde gerçekleşir.
Cem nedir?
Birlik olma, toplanma anlamına gelir. Kırgınlığın, küskünlüğün olmadığı yerdir. Rızalık alınan, secde edilen, lokmaların paylaşıldığı, küskünlerin barıştırıldığı, müşkülü olanların dinlendiği, deyişlerin okunduğu, Kul hakkına önem verilen meydanın adıdır.
On İki Hizmet nedir?
Alevi/Bektaşi ibadetlerinin içerisinde olmazsa olmaz on iki hizmet vardır. On iki hizmet; Cem ibadetinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Cem ibadeti esnasında görevli 12 kişinin yerine getirdiği hizmetin adıdır. Her hizmetin sembolik anlamları olsa da, kendine öz derin felsefi ve inançsal boyutları vardır.
Neden on iki dediğimizde ise; tarihi kaynaklar bize Hz. İsa’nın Allah’ın yasak ve emirlerini tebliğ ettiği esnada kendine inananlardan on iki kişi seçtiğini ve kendisine yardımcı olabilmeleri için görevlendirdiğini görüyoruz. Al-i İmran Suresi 5: İsa onlardan inkârı sezince şöyle konuştu: "Allah’a gidişte benim yardımcılarım kim? " Havariler dediler ki: "Biz Allah’ın yardımcılarıyız. Allah’a iman ettik biz. Tanık ol, biz Allah’a teslim olanlarız."
Baktığımızda Hz. Musa’nın çölde susuz kalan halkı için yağmur duasına çıktığını; Bakara Suresi 60: Hani bir zamanlar Musa; kavmi için su istemişti, biz de “ asanla taşa vur!” demiştik, bunun üzerine o taştan on iki pınar fışkırmıştı. Her kısım insan kendi su alacağı yeri bildi. Allah’ın rızkından yiyin ve için de bozgunculuk ve saldırganlık yaparak yeryüzünü fesada vermeyin.
621-622 Yıllarında İslam Peygamberi Hz. Muhammed ile Medineliler arasında Akabe mevkiinde (biat) sözleşmesi gerçekleşiyor. Burada Peygamber efendimiz halka hizmet etmesi için 12 kişiyi özel seçerek görevlendiriyor.
Peygamber efendimizin birliği, beraberliği temsil eden bu güzel uygulaması Pirlerimiz ve yol önderlerimizce örnek alınmış, Cem ibadetlerimizin içerisine bir ritüel olarak eklenerek icra edilmiştir.
Hak Muhammed Ali öğretisi ile hareket eden can talip, en büyük hizmetin Hakka, Hakka hizmetinde tüm insanlığa hizmet olduğu bilinci ile hareket etmelidir. Yola giren can talip, eğitim / irşat ile kazandığı donanımı yalnızca topluma hizmet ederek gerçekleştirirse hizmet ehli olur.
Hz. Mevlana hizmetle alakalı şöyle der; Bir mum eriyip gideceğini bildiği halde etrafına ışık saçmaktan geri durmaz. Ey insan! Sen ki yaratanın kudretiyle dop dolu iken neden geri durasın?
Yine Pirimiz Hünkâr Hacı Bektaş; ‘’Ayağa kalkarsan hizmet amacıyla kalk’ buyurur.
Evet, şimdi Cem erkânımızda var olan on iki hizmet sahiplerinin görevlerini kısa ve anlaşılır bir şekilde sizlerle paylaşmak istiyorum;
Cemlerimizdeki On iki hizmetin hem batini hem de zahiri anlamları vardır. Şuan sadece zahiri anlamlara değinebildim, bir dahakine batini olarak mana boyutlarına değineceğim inşallah.
Kaynak:
Kur-anı Kerim çeviri/ Yaşar Nuri Öztürk
Alevi İslam İnanç Hizmetleri Başkanlığı
Aslan İlhan Dede
